02 Need

De Europese markt kende in 2022-2023 de nodige dynamiek. Noord-Europa had in 2022-2023 een goed groeiseizoen met een succesvolle oogst. Midden- en Zuid-Europa kampten juist met veel droogte en daardoor lagere opbrengsten. Tegelijkertijd zien we dat de fritesindustrie flink uitbreidt en om meer areaal vraagt. Het pootgoedareaal stond in 2022 onder druk door hoge prijzen voor gewassen als graan, zonnebloemen en suikerbieten. Begin 2023 reageerde de fritesindustrie met historisch hoge contractprijzen. De teelt van consumptieaardappelen werd aantrekkelijker. Dit zorgde er ook voor dat telers voor de oogst van 2022 de pootgoedprijs zagen stijgen. De prijs lag 10% hoger dan een jaar eerder.

Met betrekking tot de oogst van 2023 levert Europa iets in op pootgoedareaal, er vinden verschuivingen plaats en op termijn ontstaat er een nieuw evenwicht. De vraag is of deze verschuivingen het gevolg zijn van de conjunctuur of dat er structurele veranderingen zijn. Areaalplanning in een disruptieve en dynamische markt is lastiger. Het vraagt om een scherpe inschatting van risico’s en bewegingen op de markt.

Het jaar 2022-2023 staat in het teken van groei. We groeiden van 887.000 ton in 2022, naar 944.000 ton in 2023. Dat is een groei van 6%. De groei komt vooral dankzij de gebieden waar licentieteelt plaatsvindt, zoals in Azië en Amerika. Op die continenten verhandelden onze licentienemers verhandelden dit boekjaar 9% meer volume HZPC-rassen dan een jaar eerder. We bereiden ons daarnaast voor op de introductie van hybride aardappelrassen op de Centraal-Afrikaanse markt. Zo bereiken we mensen in gebieden die tot nu moeilijk toegankelijk zijn vanwege politiek, fytosanitaire redenen of omdat transport lastig is. We voegen steeds nieuwe landen toe, en verhogen met nieuwe aardappelrassen geschikt voor lokale teeltomstandigheden onze afzet. In 2022-2023 leveren we met directe en indirecte verkoop aan 99 landen. 

In 2022-2023 hadden we verwacht grote stappen voorwaarts te zetten op de Indiase markt. Na toelating van onze rassen, introduceerde Mahindra HZPC als licentienemer daar over de laatste jaren succesvol HZPC-rassen. Inmiddels bestaat een belangrijk deel van het volume dat door Mahindra HZPC wordt verhandeld uit onze rassen. Helaas kampte India net voor de oogst met enorme regenval, waardoor er areaal verloren is gegaan. Desondanks was het nog steeds een redelijk jaar. Volgend jaar zetten we in op forse groei en richten we ons naast de fritesindustrie op de Indiase versmarkt en chipsindustrie.

Ook in China zetten we met licentieteelt flinke stappen in volume. De Chinese fritesindustrie maakt voornamelijk gebruik van HZPC-rassen. Om te groeien, introduceren we onze rassen nu ook op de versmarkt. In China blijft de bescherming van intellectueel eigendom een belangrijk aandachtspunt. 

De transportkosten en containerprijzen zijn in 2022 ongekend hoog. Het leidt ertoe dat we die kosten moeten doorberekenen in de pootgoedprijs naar verdere bestemmingen. Dat betekent voor klanten een forse prijsverhoging, die telers niet direct terugzien in de pootgoedprijs. 

Voedsel mag geen wapen zijn in een oorlog. Dat is onze overtuiging. Iedereen, waar ook ter wereld, moet toegang hebben tot gezond voedsel. Dat betekent dat we in conflictgebieden, daar waar het kan, aan beide partijen pootgoed blijven leveren. Dat geldt ook voor een conflict dichtbij huis, tussen Rusland en Oekraïne. Daarmee volgen we ook het standpunt van bijna de complete zaaizaadindustrie. Naast een kleine hoeveelheid pootgoed die we aan Rusland leveren, blijven we in 2022-2023 in Rusland lokaal produceren. Hiermee nemen we, bewust, een risico. 

In 1960 introduceerde mijn grootvader verschillende rassen met goede opbrengsten, zoals Bintje, Patrones en Multa. In 2003 breidden we onze activiteiten uit naar pootgoed voor de frites- en chipsindustrie. We werken al 64 jaar intensief samen met HZPC en haar voorgangers. We importeren pootgoed, hebben hier proefvelden en verkopen pootgoed in heel Bangladesh via een uitgebreid netwerk. Elk jaar inventariseren we via ons netwerk wat de vraag is en importeren die hoeveelheid pootgoed. We zijn de enige distributeur van HZPC-pootgoed in Bangladesh. 

We zijn nog steeds erg blij met onze samenwerking met HZPC. HZPC heeft ons vanaf het begin gesteund en is een hele loyale en betrouwbare zakenpartner voor ons gebleken. En niet onbelangrijk: we weten dat HZPC geen concessies doet als het om de kwaliteit van het pootgoed gaat. En dat zie je duidelijk terug in de markt. De HZPC-rassen doen het simpelweg beter dan andere rassen in Bangladesh. Wat ons betreft doen we nog minstens 64 jaar zaken met HZPC en liefst natuurlijk nog veel langer. 

De toekomst kent nog de nodige uitdagingen. Zo zien we de vraag naar tafelaardappelen toenemen, net als de vraag vanuit de frites- en chipsindustrie. Met name op de chipsmarkt is er veel concurrentie. We hebben dus goede rassen nodig. Ook in Bangladesh zien we de gevolgen van klimaatverandering. Dat vraagt om nieuwe robuuste rassen die bijvoorbeeld goed opgewassen zijn tegen hoge temperaturen.

Er zijn ook volop kansen. We kunnen nog beter de HZPC-rassen onder de aandacht brengen bij de verwerkende industrie. Als zij enthousiast zijn over die rassen, zal de vraag naar onze rassen toenemen onder de telers. Samen met HZPC kunnen we dan mooie stappen zetten. We willen ons netwerk in Bangladesh nog verder uitbreiden. En uiteindelijk willen we de beste en grootste importeur en handelaar van pootgoed in Bangladesh worden.