01 Verslag van het bestuur

Er werd dit jaar opnieuw een enorm beroep gedaan op onze veerkracht en wendbaarheid. De licentieteelt in met name Azië en Amerika nam een vlucht, terwijl de oogst in Noordwest-Europa om meerdere redenen tegenviel. Het was een jaar met pieken en dalen. Ons percentage verkocht als pootgoedaardappelen lag dit jaar veel hoger dan de jaren hiervoor. En dat vertaalde zich in een goede uitbetalingsprijs van onze telers.

Over de hele linie zien we een nieuwe balans ontstaan. Onze strategie om ons te richten op verschillende segmenten en regio's, werkt in ons voordeel. Waar we in opbrengst en areaal inleveren in Europa, kunnen we op andere plekken in de wereld stappen voorwaarts maken. Er is namelijk nog altijd een wereld te winnen, als je bedenkt dat we nu slechts 4% van het wereldaardappelareaal gepland wordt met onze rassen.

In 2023-2024 wisten we niet te groeien. Dit hadden we van tevoren niet zo ingeschat. Niemand had rekening gehouden met zo'n bijzonder groeiseizoen. Het leert ons weer hoe weerbarstig en onvoorspelbaar de pootgoedteelt kan zijn. En hoe belangrijk veerkracht en wendbaarheid zijn. Voor ons, maar ook voor onze medewerkers, telers, klanten en partners. Daarvan hebben we ook dit jaar weer blijk gegeven. 

Wij willen benadrukken dat de groei wereldwijd niet ten koste gaat van Noordwest-Europa in het algemeen en Nederland in het bijzonder. Juist niet. Dankzij de groei elders in de wereld, kunnen we investeren in research en de ontwikkeling van nieuwe rassen versnellen. De komende tien jaar komen er rassen van HZPC en STET op de markt waarvan de impact ongekend is op onze telers, klanten en het milieu. Evenals onze bijdrage aan de voedselzekerheid wereldwijd. Dat vraagt om nog wat geduld, maar dat is het dubbel en dwars waard. 

We staan aan de vooravond van een transformatie van de pootgoedsector. Die komt deels voort uit de noodzaak om te verduurzamen, maar wordt vooral gedreven door onze eigen overtuiging dat het anders kan en moet. Daarom werken we met Aurora (ons business transformatie programma) aan versteviging en verbetering van onze eigen interne organisatie. Richten we ons op versnelling binnen ons veredelingsprogramma. Maken we ons sterk voor nieuwe technieken. Effenen we het pad voor anderen en vragen we telers, klanten, partners en medewerkers om mee te doen. Met zijn allen hebben we een bijzonder mooie toekomst in handen. 

Met dit jaarverslag sluiten we niet alleen het boekjaar 2023-2024 af, maar ook de periode waarin Gerard Backx CEO van Royal HZPC Group B.V. was. Op 1 september 2024 trad hij terug als CEO en volgde Hans Huistra hem op. Een weloverwogen keuze van zijn kant, maar na 23 jaar is dat ook even slikken. Gerard heeft Royal HZPC Group B.V. zien groeien van een Nederlands pootgoedbedrijf tot marktleider op wereldniveau. Hij vond het fantastisch om dat mee te maken. Hij is trots op hoe we met onze medewerkers, telers, partners en klanten die ontwikkeling hebben gerealiseerd. Hij wenst Hans veel succes, maar bovenal heel veel plezier bij het leiden van dit prachtige bedrijf. Gerard kijkt met veel voldoening terug op de afgelopen 23 jaar. Hij bedankt een ieder die daar onderdeel van is geweest. Wij zijn dankbaar voor de grote bijdrage die Gerard met veel passie, inzet, kennis en betrokkenheid bij telers, kwekers en medewerkers aan de ontwikkeling van HZPC heeft gegeven.

Dit verslag gaat specifiek over de activiteiten van Vereniging HZPC. De Vereniging HZPC bezit 100% van de aandelen in de vennootschap en is daarmee de enige aandeelhouder van Royal HZPC Group. Vereniging HZPC heeft alle aandelen in de vorm van certificaten uitgegeven aan natuurlijke personen en rechtspersonen die aan specifieke eisen voldoen. Het bestuur van de Vereniging HZPC voert namens de leden de taak uit van aandeelhouder in de algemene vergadering van aandeelhouders van Royal HZPC Group. De activiteiten van Royal HZPC Group, concentreren zich rond het product aardappel. HZPC doet onderzoek, veredelt en kweekt rassen en teelt pootgoed, consumptieaardappelen en miniknollen. Daarnaast werkt Royal HZPC Group, aan andere businessmodellen zoals Woksi die ondersteunend kunnen zijn voor de verkoop van HZPC’s pootgoed internationaal.

Door de internationale groei van Royal HZPC Group zijn de onderwerpen niet meer alleen gericht op de belangen van de Nederlandse telers. Het is de missie van het bestuur van de Vereniging HZPC om de belangen van alle leden te behartigen, nationaal en internationaal. Leden betreffen hier (oud-)telers, (oud-)kwekers en (oud-)personeelsleden. Hierbij is voor het bestuur van de Vereniging HZPC de zelfstandigheid en de continuïteit van de HZPC-organisatie een leidend uitgangspunt.

November 2023 en mei 2024 waren de periodes dat er twee weken doorlopend gehandeld kon worden in certificaten HZPC op het handelsplatform van Captin. Hierdoor vond er elke dag koersvorming plaats. Voor alle certificaathouders was het zichtbaar wat er verhandeld werd en hoe het koersverloop was. 

Op de beurs van HZPC certificaten is vaak de liquiditeit relatief beperkt. Dit jaar echter zijn er in november 2023 en mei 2024 in totaal meer dan 25.000 certificaten verhandeld. Dit is meer dan 3% van het totaal aantal uitstaande certificaten. In november 2023 was de nieuwe gewogen gemiddelde koers vastgesteld op EUR 88,95 en in mei 2024 is deze verder doorgestegen naar EUR 102,46. We kijken weer terug op goed verlopen beursperiodes.  

Het bestuur van de Vereniging HZPC volgt de certificaathandel HZPC op de voet om te zorgen dat de beurshandel ordentelijk verloopt. Echter, de koersvorming wordt volledig bepaald door vraag en aanbod en binnen de maximale bandbreedte waarin het certificaat van aandelen kan bewegen. De orders en handel worden volledig afgehandeld en verzorgd door Captin.  

Het bestuur van de Vereniging HZPC heeft dit jaar het Connecting Growers Programma weer volledig tot uitvoering kunnen brengen. De Stichting Connecting Growers (CG) HZPC heeft op verzoek van de Vereniging HZPC in november 2023 en mei 2024 voor EUR 1,5 miljoen certificaten ingekocht. De afgelopen jaren lukte het de Stichting CG HZPC relatief eenvoudig om voor EUR 1,5 miljoen certificaten te kopen in de handelsperiode, behalve in 2022/2023 toen was het voor EUR 1,1 miljoen. Het toen niet kunnen kopen van de laatste benodigde certificaten werd veroorzaakt doordat er niet voldoende aanbod was. Dit was in  2023/2024 niet het geval.  HZPC heeft voor het Connecting Growers programma voor EUR 1,5 miljoen in totaal bijna 15.000 certificaten in de afgelopen twee handelsperiodes gekocht. 

Het Connecting Growers Programma is uitgerold naar telers uit zes EU landen te weten Nederland, België, Frankrijk, Polen, Duitsland en Finland. Het doel van het Connecting Growers programma is dat de meeste certificaten in handen blijven van de telers die telen voor entiteiten van Royal HZPC Group B.V. De Vereniging HZPC, Raad van Commissarissen en de directie vinden het van belang dat de Vereniging HZPC en het bedrijf van en voor de actieve telers blijft. Het bestuur van de Vereniging HZPC hoopt dit Connecting Growers Programma de komende jaren te continueren, maar zal dit mede laten afhangen van de waardering van de telers voor het CG Programma in verhouding tot de kosten van EUR 1,5 miljoen.

Door de veranderde wet- en regelgeving zijn de aangekochte certificaten door de Stichting CG HZPC onder dit programma alleen toegewezen aan telers die een teeltcontract hebben voor 2024 in de EU met Royal HZPC Group en het identificatie proces bij Captin volledig hebben doorlopen. Hierdoor is de deelname aan Connecting Growers iets gedaald. De Vereniging HZPC betreurt dat niet alle telers in de 6 landen zich geïdentificeerd hebben bij Captin. Hierdoor hebben meer dan 400 telers bijna 1,26 certificaat per hectare niet gekregen ter waarde van EUR 102,46 per certificaat.

Veel actieve telers, voornamelijk in de buitenlanden, hebben het identificatieproces niet afgerond. Het is gebleken dat de communicatie nog verbeterd moet worden. Met een deelname van een kleine 50% van telers die een pootgoed productiecontract hebben getekend, is het bestuur van de Vereniging HZPC niet tevreden. Tijdens de evaluatie van dit programma in oktober 2023 is besloten door te gaan met het Connecting Growers programma. Er zal echter meer actie ondernomen moeten worden hoe we overige telers geinteresseerd en  geïdentificeerd krijgen op het platform van Captin. Het is van belang dat alle deelnemers van het Connecting Growers programma zichzelf identificeren bij Captin door op hun account bij Captin in te loggen. Indien dit niet lukt, kunnnen zij met Captin contact opnemen via telefoon of e-mail. Het bedrijf HZPC kan hier niet mee helpen uit privacy overwegingen. De teler zal het dus zelf moeten doen. 

Namens het Bestuur
Egbert de Vries

Royal HZPC Group B.V. heeft een netto resultaat van EUR 5,9 miljoen exclusief een last van € 1,5 miljoen voor het Connecting Growers programma. Voor het dividend wordt uitgegaan van het resultaat voor verwerking van de kosten van het Connecting Growers programma. 

Wanneer de kosten van Connecting Growers worden verwerkt komt het resultaat op EUR 4,657 miljoen. Het rendement op eigen vermogen van Royal HZPC Group B.V. exclusief Connecting Growers is 11,17%. Dat is in lijn met het historische gemiddelde. 

Het van Royal HZPC Group B.V. ontvangen dividend (na inhouding van dividendbelasting) zal één op één doorgezet worden naar de certificaathouders. 

Naast aandacht voor de markt heeft ook het Business Transformation Program Aurora de bijzondere aandacht van het bestuur van de Vereniging HZPC gehad. In juli 2023 is besloten het budget voor het tweede jaar van Aurora goed te keuren. Op basis van behaalde milestones zullen vervolg budgetten worden beoordeeld. Aurora zal de komende jaren elke vergadering van het bestuur op de agenda staan.

Royal HZPC Group investeert in Research & Development. Dat staat permanent op de agenda in de gesprekken tussen de RvC, de directie en het bestuur van de Vereniging HZPC. Het gaat om vragen als: Wat moet Royal HZPC Group op dat gebied doen? Hoeveel geld investeren we daarin? En op welke vlakken kunnen we samenwerken?

De ontwikkelingen in de plantenveredeling gaan snel. HZPC heeft in het verleden veel geïnvesteerd in technieken om sneller en effectiever te kunnen veredelen. Dat werpt zijn vruchten af en er komen nu en in de komende jaren, rassen op de markt die een duidelijke verbetering zijn t.o.v. rassen uit het verleden. Daarnaast zijn er in het afgelopen jaar hele mooie resultaten geboekt in het hybride aardappelveredelingsprogramma. Hybride aardappelrassen maken het ook mogelijk om botanisch aardappelzaad te gaan produceren en te distribueren. Deze ontwikkelingen zullen naar verwachting op de langere termijn een "gamechanger" zijn voor de aardappelproductie in de wereld. Dit vraagt dat er regelmatig gedisciplineerd gekeken moet worden naar deze ontwikkeling. De directie voorop. De RvC adviseert en kijkt kritisch of we op de goede koers liggen. Het bestuur van de Vereniging HZPC ziet hier op gepaste afstand op toe.

De risico's voor de Vereniging HZPC zijn beperkt. Het ordentelijk laten verlopen van de handel in certificaten van aandelen van Royal HZPC Group B.V. is een belangrijke activiteit. De verantwoordelijkheid en de uitvoering is sinds mei 2022 in handen gelegd van Captin. Dit is een professionele partij waardoor de risico's rond deze handel gemitigeerd zijn. Het bestuur van de Vereniging HZPC zal dit op de voet blijven volgen. 

In de statuten van Royal HZPC Group B.V. is vastgelegd welke beslissingen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders en daarmee aan het bestuur van de Vereniging HZPC, ter goedkeuring moeten worden voorgelegd. Er zijn 4 Algemene vergaderingen van Aandeelhouders gehouden. Hierin zijn onder meer een joint venture in het Midden-Oosten besproken, de toekomst van het Connecting Growers Programma, liquidatie DSS, het Aurora programma, R&D en mogelijk acquisities en desinvesteringen. Het bestuur van de Vereniging HZPC heeft 6 keer vergaderd.

Hieronder vindt u de mutaties die hebben plaats gevonden.

Voor wat betreft de functies binnen het College van Telers. De heer A. Vael is afgetreden in juli 2023. De heer A. Vael heeft vanwege zijn politieke carrière voortijdig afscheid genomen van het College van Telers. Mevrouw Brooijmans is zijn vervanger geworden. De bestuurswisseling heeft plaatsgevonden tijdens de HZPC Velddag in Zeeland in juli 2023. De voorzitter is de heer D. Gesink en de secretaris is de heer J.M. Hendrikse.

In het Jongerencollege: is in oktober 2023 de heer M. Duisterwinkel afgetreden en de heer M. Wierenga benoemd. De voorzitter is de heer H. Plomp en de secretaris is de heer E. Goodijk. 

In het College van Kwekers: Sinds maart 2024 zijn de heren Hiddema, Dopperberg en v/d Werff afgetreden.